Evo kako je Mihajlo Pupin diplomatski pomogao Srbiji

Naučnik, inovator, dobrotvor i patriota, sve je to bio Mihajlo Pupin. Svojoj državi, u kojoj nije živeo većinu svog života, pomogao je na dve mirovne konferencije – u Londonu i Parizu.

Naime, na Londonskoj mirovnoj konferenciji 1913. godine pomagao je srpsku delegaciju, i to zbog ličnih veza sa tadašnjim američkim predsednikom Vudroom Vilsonom. Veruje se da je njegovom zaslugom Srbiji pripao deo Banata koji je uprkos sastavu stanovništva odlukom velikih sila već bio namenjen Rumuniji.

Takođe je učestvovao i na mirovnoj konferenciji 1919. godine u Parizu 1919. godine, nakon Velikog rata. Na njoj je branio interese Srbije i nove zajedničke države koje je najzad uključivala i njegov rodni Banat, odnosno Idvor.

Pupin je rođen 9. oktobra 1854. u selu Idvor, u opštini Kovačica, u Banatu. Otac Konstantin (Kosta) i majka Olimpijada, zemljoradnici, imali su desetoro dece, petoricu sinova i pet ćerki.

Po završetku osnovne škole i delimično srednje, Pupin je školovanje nastavio 1872. godine u Pragu. Učio je vrlo neuredno zbog učešċa u sukobima češke i nemačke omladine i tugovanja za zavičajem. Sa navršenih 20 godina života, odlazi u SAD.

Prvih pet godina u Americi živeo je veoma teško, radio je kao fizički radnik, dok je istovremeno pohađao Kuperovu večernju školu. Upisao je Kolumbija koledž 1879. godine, a pošto je bio primeran učenik, oslobođen je plaċanja školarine, a veċ na kraju prve godine dobio je dve novčane nagrade (iz grčkog i matematike). Uglavnom se izdržavao držeći privatne časove drugim učenicima i fizičkim radom.

Po završetku školovanja 1883. godine dobio je diplomu prvog akademskog stepena Bachelor of Arts, a dan pre toga primio je američko državljanstvo. Dobio je odmah stipendiju, kao odličan student, za studije matematike i fizike u Kembridžu u Velikoj Britaniji (1883-1885), a zatim u Berlinu (1885-1889), gde je doktorirao iz oblasti fizičke hemije, sa temom: Osmotički pritisak i njegov odnos prema slobodnoj energiji.

Pulicerova nagrada

Pupin je bio i uspešan pisac. Za svoje autobiografsko delo Sa pašnjaka do naučenjaka (naslov u originalu: From Immigrant to Inventor), objavljeno 1923. godine, godinu dana kasnije 1924. godine dobio je Pulicerovu nagradu.