Hirošima kroz brojeve: Danas se obeležava 80 godina od bacanja prve atomske bombe na Japan

Hirošima obeležava 80 godina od kako je na taj grad na ostrvu Honšu u Japanu bačena atomska bomba. Polemike oko korišćenja nuklearnog oružja 6. juna 1945. u Hirošimi i 9. juna u Nagasakiju i danas traju. Jedino su u jednom saglasni i protivnici i zagovornici bombardovanja Japana u Drugom svetskom ratu, a to je da tako nešto ne sme nikad više da se ponovi.

Hirošima je 1945. imala 350.000 stanovnika. Od prvog udara nuklearne bombe stradalo je 70.000, a u narednih nedelju dana još 140.000 ljudi. Japan je kasnije prijavio da je od posledica povreda i radijacije u Hirošimi ukupno preminulo 344.306 osoba, a u Nagasakiju 198.785.

Svake godine se u Parku mira u Hirošimi u 8.15 časova (kada se po lokalnom vremenu dogodio napad) ovo bombardovanje obeležava minutom ćutanja i ceremonijom sećanja. Američki bombarder „Enola Gej“ bacio je uranijumsku bombu sa visine od 9.600 metara koja je posle 43 sekunde eksplodirala na visini od 600 metara, što je prethodno izračunato kao tačka sa koje će napraviti najveću štetu.

Memorijalni kompleks u Hirošimi, Foto: Fred, Flickr

Procena je da je temperatura tla ispod tačke glavnog udara dostigla između 3.000 i 4.000 stepeni Celzijusa. Bomba teška četiri tone spržila je zemlju u perimetru od pola kilometara, a sravnjeno je sa zemljom više od 90 odsto grada.

SAD su tri dana (9. avgust) kasnije bacile plutonijumsku bombu na Nagasaki, a šest dana kasnije (15. avgust) Japan je potpisao kapitulaciju, čime je formalno bio završen Drugi svetski rat. Predsednik SAD Hari Truman odluku o bacanju dve bombe na Japan pravdao je spasavanjem miliona života Savezničkih vojnika (procena je bila da bi čak dva miliona moglo poginuti u slučaju kopnene invazije na Japan), dok su istovremeno naučnici koji su radili na američkom nuklearnom programu upozoravali da će upotreba ovakvog oružja zauvek dovesti svet u opasnost od uništenja.

Atomske bombe bačene na Hirošimu (levo) i Nagasaki (desno)

Hirošima je danas grad sa oko 1,2 miliona stanovnika u kome se tragovi upotrebe nuklearnog oružja više ne vide. Obnova grada započeta je 1949. godine tako što je donet zakon kojim je omogućeno preuzimanje privatnog zemljišta od vlasnika koji su poginuli, a nisu imali potomke. U obnovu Hirošime uloženo je oko 13 milijardi američkih dolara, što je u današnjoj vrednosti preko 230 milijardi dolara. Prema objavi Japana iz 2005. godine ukupna šteta u Hirošimi je 1945. iznosila tadašnjih 54 milijarde dolara.

Na kraju treba podsetiti i kako je Japan doveo sebe u situaciju da bude prva i jedina država koja je u 20. veku bila gađana atomskim bombama. Ostrvska država je početkom 20. veka vodila politiku nasilnog proširenja ka azijskom kontinentu koju je započela još tokom Prvog svetskog rata. Zemlja je 1931. napustila Ligu nacija (preteču Ujedinjenih nacija) posle okupacije Mandžurije (Kina).

Foto: Patrick Müller, Flickr

Japan je pakt sa nacističkom Nemačkom potpisao 1936. godine, a 1937. je iz Mandžurije izvršio invaziju na druge delove Kine, započevši tako Drugi japansko-kineski rat u kojem je poginulo preko 20 miliona ljudi i koji se smatra najkrvavijim sukobom u istoriji Azije. Samo tokom japanskog masakra u Nankingu 1937. ubijeno je više od 300.000 ljudi.

Formalno pristupanje Trojnom fašističkom paktu Japan je potpisao 1940. godine. Iste godine je napao Indokinu, a 7. decembra 1941. je uz pomoć nemačkih obaveštajnih podataka izvršio bombardovanje američke luke Perl Harbor na Havajima.

Politika nasilnog ekspanzionizma i ratovanja koštali su Japan milione života i uništavanja kompletne industrije i infrastrukture. Zbog toga je Japan posle Drugog svetskog rata doneo zakon kojim se zabranjuje stupanje bilo kog njenog vojnika na inostrano tlo. U ovu zabranu i danas spadaju čak i mirovne misije, a japanskim oficirima je čak i prilikom službenog puta u inostranstvo zabranjeno da nose uniformu.