Beograd planira da privatizuje više od 30 linija javnog prevoza

Grad Beograd planira da privatnom partneru poveri obavljanje autobuskog prevoza na više od 30 linija na teritoriji Palilule (Potez 100) i Zemuna (Potez 700), kao i delu linija sa pretežnom dužinom trase na navedenim opštinama, uključujući i gradsku oštinu Novi Beograd.

Kako se vidi iz nacrta, projekcije je da bi visina godišnje nakande privatnom partneru po ugovoru iznosila oko 5,44 milijarde dinara (bez PDV-a).

To se vidi uz Nacrta Odluke o usvajanju predloga projekta javno-privatnog partnerstva u obavljanju komunalne delatnosti javnog gradskog prevoza putnika na delu radijalnih-poteznih linija na teritoriji gradske opštine Palilula (potez 100) i gradske opštine Zemun (potez 700) i delu linija sa pretežnom dužinom trase na navedenim opštinama, uključujući i gradsku opštinu Novi Beograd. Nacrt odluke objavio je na svom Tviter nalogu poslanik stranke Zeleno-levi front Dobrica Veselinović.

U delu Nacrta ove odluke pod nazivom „Finansijski efekti predloženog projekta na budžet Grada Beograda“, objašnjava se da bi budući prilivi privatnog partnera predstavljali nadoknadu troškova po pređenom kilometru i isplaćivali bi se na isti način kao i po sadašnjem modelu – odnosno po utvrđenoj ceni prevoza po pređenom kilometru, a koja se usklađuje sa vremenom provedenim u radu i to pojedinačno po svakom tipu vozila i broju pređenih kilometara po tipu vozila (minibus, solo autobus, zglobni autobus)…

Rok na koji treba da se zaključi ugovor o javno-privatnom partnerstvu je 10 godina, a vrsta postupka nabavke i konačni kriterijumi za izbor privatnog partnera biće utvrđeni prilikom sačinjavanja konkursne dokumentacije za izbor privatnog partnera.

Predmet predloženog projekta javno-privatnog partnerstva je poveravanje obavljanja komunalne delatnosti javnog autobuskog prevoza putnika na delu radijalnih-poteznih linija na teritoriji Palilule (Potez 100) i Zemuna (Potez 700) i delu linija sa pretežnom dužinom trase na navedenim opštinama, uključujući i gradsku opštinu Novi Beograd.

Postupak poveravanja se odnosi na linije: 45 Blok 44 – Zemun (Novi Grad), 72 Zeleni venac – Aerodorom Nikola Tesla, 81 Novi Beograd (Paviljoni) – Ugrinovački put – Altina 1, 81L Novi Beograd (Paviljoni) – Paviljoni – Dobanovački put – Altina 1, 613 Novi Beograd (Paviljoni) – Radiofar, 96 Železnička stanica Pančevački most – Borča, 101 Omladinski stadion – Padinska skela, 102 Padinska skela – Vrbovski (Široka greda), 102a Vrbovski-Padinska skela, 102b Padinska skela-Široka greda-Padinska skela, 104 Omladinski stadion – Crvenka, 105 Omladinski stadion – Ovča/železnička stanica, 105L Zemun (Bačka) – Ovča/železnička stanica, 106 Omladisnki stadion – PKB Kovilovo – Jabučki rit, 107 Padinska skela – Dunavac, 107a Padinska skela – Besni fok – Dunavac, 108 Omladinski stadion – Reva (Duboka bara), 109 Padinska skela – Stajalište „Put za Dunavac“, 110 Padinska skela – Obala Tamiša,

Pored toga, privatnom partneru se poveravaju i linije:  111 Omladinski stadion- SC Kociloco, 202 Omladinski stadion – Veliko selo, 73 Novi Beograd/Blok 45 – Batajnica/železnička stanica, 612 Novi Beograd/Paviljoni/-Kvantaška pijaca-Galenika, 700 Batajnica/Železnička stanica – Batajnica – Batajnica/Železnička stanica, 702 Batajnica/Železnička stanica – Busije (crkva), 703 Zemun/Kej oslobođenja – 13. Maj, 706E Zemun/Kej oslobođenja – Aerodorom Batajnica, 707 Zeleni venac – Mala pruga – Zemun polje, 708 Novi Beograd (Blok 70A) – Zemun polje, 709 Zemun (Novi grad) – Zemun polje, 711 Novi Beograd (Paviljoni) – Ugrinovci (izlaz), 102P Padinska skela – Preliv, 103 Zemun (Bačka) – Padinska skela i 112 Zemun (Bačka) – Reva (Duboka bara).

Obaveza privatnog partnera biće da pruža uslugu javnog autobuskog gradskog prevoza putnika, finansiranje, nabavka novih vozila, unapređenje pusluga prevoza putnika implementiranjem sistema za brojanje putnika, implementiranjem video nadzora, bežičnog interneta, dok je javni partner u obavezi da redovno izvršava plaćanje ugovorene naknade privatnom parteneru za vršenje poverene usluge.

Do 1998. godine Gradsko saobraćajno preduzeće (GSP) je bio jedini prevoznik u sistemu javnog gradskog prevoza u Beograda, kada su se, usled smanjenja raspoloživih kapaciteta preduzeća, angažovali i privatni prevoznici.

Kako se objašnjava u nacrtu odluke, delatnost javnog prevoza putnika nije profitabilna ako se obavlja od strane javnih preduzeća koja su u vlasništvu lokalnih ili regionalnih vlasti, jer ona posluju po principima socijalne ekonomije (ograničenje cene prevoza, povlašćene cene za pojedine kategorije, manji porast cene prevoza u odnosu na porast troškova poslovanja).

U ovom slučaju nedostaju finansijska sredstva za investiranje, nabavku vozila, održavanje voznog parka, za operativne torškove, primenu inovacija, novih tehnologija za obavljanje ove komunalne delatnosti.

Glavni razlog za pokretanje projekta javno – privatnog partnerstva je to što su trenutno vozila na potezu 100 i 700 zastarela, prosečna starost u ovom momentu iznosi 8,37 godina za solo, 17,86 godina za zglobna vozila, a 11,5 godina za minibuseve, dok je pređena godišnja kilometraža za solo vozila 862.000 kilometara, za zglobne autobuse 1.839.000 kilometara, a minibuseve 1.184.000 kilometara, odnosno stanje vozila je nezadovoljavajuće.

Među razlozima za poveranjanje posla privatnom partneru, ističe se i da se ukupni rashodi za javni autobuski prevoz pokrivaju iz budžeta grada, a da nije omogućen adekvatan kvalitet usluge zbog čega su prihodi od naplate karata nedovoljni da namire sve troškove za prevoz, odnosno potrebno je unaprediti kvalitet prevoza kako bi se građani opredelili za njegovo korišćenje.

„Da bi prevoz nastavio da se obavlja na višem nivou od dosadašnjeg neophondo je uložiti finansijska sredstva u obnavljanje kompletnog voznog parka GSP-a.

Odliv novčanih sredstava ima posledice na finansijsku stabilnost grada i ograničava mogućnosti za unapređenje kvaliteta usluga, zbog čega je poveravanje linija na potezina 100 i 700 privatnom partneru najbolje rešenje za grad i građane“, piše u Nacrtu odluke.

Ideja je i da javni autobuski prevoz na potezima koje su predmet projekta bude unapređen u odnosu na postojeći tako što maksimalna starost svakog vozila ne bi trebalo da iznosi više od pet godina, što znači da bi privatni partner trebalo da vrši zanavljanje voznog parka na taj način da nijedno vozilo ne pređe starost od pet godina tokom trajanja ugovora.

Inače, odlukom o javnom linijskom prevozu putnika na teritoriji Beograda, definisana je starosna granica autobusa, računjajući od dana prve registracije: počev od 1. januara 2024. godine, autobusi ne mogu biti stariji od 20 godina, počev od 1. septembra 2024. godine, autobus kojima se obavlja linijski prevoz ne mogu biti stariji od 15 godina, a počev od 1. septembra 2025. godine autobusi ne mogu biti stariji od 10 godina).

Odlukom je propisano da nadležna organizaciona jedinica može da u postupku poveravanja usluge javnog linijskog prevoza putnika, odredi i nižu starosnu granicu za autobuse.

Grad je, kako se vidi iz nacrta,  predvideo i ekološku subvenciju u vidu uvećanja 15 odsto na ponuđenu i ugovorenu cenu za sva vozila i kilometražu koju pređu sa hibridnim ili električnim vozilima tokom trajanja ugovora.

Ta nakanada bi se primenjivala za nova hibridna ili električna vozila najduže do navršenih sedam godina starosti, nakon čega se tako određena nakanda umanjuje za 20 odsto.  Takođe se predviđa da će se za sva vozila koja nisu nova nabavljena i zanovljena nakon pet godina godina iznos naknade za uslugu prevoza umanjivati za 20 odsto.

Grad navodi i da je izvršena  detaljna analiza uslova obnavljanja kompletne flote voznog parka sa novim vozilima, nasuprot korišćenju polovnih vozila, kao i komparacija troškova investicije i operativnih troškova u jednom i drugom slučaju. Predstavnici Grada doneli su odluku da je najefikasnije i finansijski najisplativije za Grad, ali i za privatnog partnera nabavka svih novih vozila.

Predloženo rešenje je da se nabave nova vozila u roku od 12 meseci od dana zaključenja ugovora i zanavljanje svakog pojedinačnog vozila pre nego što navrši pet godina.

Međutim, imajući u vidu rokove nabavke iz kategorije minubus, solo vozila, a posebno zglobno vozilo, ultimativni zahtev da se u roku od 12 meseci uvedu sva nova vozila bio bi ograničavajući, te će Grad dozvoliti privatnom partneru da obavezu nabavke novih vozila ispuni u periodu od 36 meseci od dana zaključenja ugovora.