Vlada Srbije donela je nedavno uredbu kojom je „Kulturni predeo Tršić – Tronošaˮ proglasila predelom izuzetnih odlika i zaštićenim područjem izuzetnog značaja.
Reč je o prostoru oko Spomen kuće Vuka Stefanovića-Karadžića u Tršiću, manastiru Tronoši i širem okruženju, kao i nizu kulturnih i prirodnih vrednosti. Pod zaštitom će biti i Vukov sabor kao najstarija kulturna manifestacija u Srbiji i ratarske sveće kao jedinstven i veoma star verski običaj se nalaze na Listi nematerijalnog kulturnog nasleđa.
„Kulturni predeo Tršić-Tronoša” je poznat i po očuvanim kompleksima šuma i relativno bogatoj i raznovrsnoj flori i fauni, sa velikim brojem zaštićenih vrsta.
Od ukupno 145 zaštićenih divljih vrsta biljaka i životinja, 83 su zaštićene, a 62 vrste pripadaju kategoriji strogo zaštićenih.
Od utvrđene faune ptica, srednji detlić (Dendrocopos medius), rusi svračak (Lanius collurio) i vinogradska strnadica (Emberiza hortulana), su strogo zaštićene vrste od međunarodnog značaja za zaštitu.
Diverzitet faune sisara područja Tršić-Tronoša može se okarakterisati kao umereno visok i predstavljen je sa 52 vrste. Fauna slepih miševa predstavljena je sa 18 strogo zaštićenih vrsta.
Kako se navodi, područje odlikuje veliki broj starih autohtonih sorti voća, koje predstavljaju izuzetan genetski potencijal u voćarstvu (trešnje đurđevke, bjelice i ruškinje, kruške takiše, karamanke, lubeničarke, pšeničarke i divljake, od jabuka petrovače, kolačarke i divljake, a kao pojedinačna stabla i oskoruše, mušmule i drenjine.
Vrednost predstavlja i nekoliko stabala pitomog kestena za koje se smatra da su stari oko 200 godina.
Predeo izuzetnih odlika „Kulturni predeo Tršić-Tronoša” nalazi se na teritoriji grada Loznice i obuhvata katastarske opštine Korenita i Tršić.
Njegova površina iznosi 1802,57 ha, od čega je 41,21 ha (2,28%) u državnom vlasništvu, 1395,14 ha (77,39%) u privatnom, 366,22 ha (20,33%) u drugim oblicima vlasništva.
Vlada je predvidela da se „Kulturni predeo Tršić-Tronoša” poverava na upravljanje Centru za kulturu „Vuk Karadžić” iz Loznice. Centar će biti dužan da organizuje čuvarsku službu; obeleži zaštićeno područje; donese plan upravljanja, godišnji program upravljanja i akt o unutrašnjem redu.
Centar je dužan da zasnuje digitalnu bazu podataka, odnosno geografski informacioni sistem o prirodnim i stvorenim vrednostima, nepokretnostima, aktivnostima i drugim podacima od značaja za upravljanje Predelom izuzetnih odlika „Kulturni predeo Tršić-Tronoša”, u roku od dve godine.
PROČITAJTE JOŠ: KAKAV JE UTICAJ SRPSKOG SELJAKA NA PRIVREDNI RAST
Visinu naknade za korišćenje Predela izuzetnih odlika „Kulturni predeo Tršić-Tronoša”, svojim aktom utvrđuje Centar, u skladu sa zakonom kojim se uređuju naknade za korišćenje javnih dobara