Funkcije u NBS – partijski plen nakon izbora

Nijedna zemlja na svetu nije promenila toliko guvernera centralne banke kao Srbija od 2000. godine. Zbog toga se opravdano može dovesti u pitanje stvarna nezavisnost najvažnije finansijske institucije u zemlji od vladajućih političkih partija.

Đorđe Đukić, profesor na Ekonomskom fakultetu u Beogradu, koji je bio član Saveta Narodne banke Jugoslavije od 1993. godine do 1998. godine, smatra da su guverneri centralne banke uvek bili nameštenici vladajuće koalicije.

„Kao i u drugim funkcijama, funkcije u NBS su tretirane kao partijski plen nakon izbora“, upozorava Đukić.

Izabrani najviši funkcioneri NBS čije biografije uglavnom nemaju veze sa karakterom poslova i odlukama u monetarnoj sferi koje donose, samo su dokaz rđavog pristupa vladajućih političkih elita u Srbiji koji ne priznaje postojanje javnog interesa oličenog u postojanju zdrave domaće valute.

„Po tom pristupu bitno je imenovati pojedinca lojalnog partiji ili interesnoj grupi koja podržava partiju, a da će sve što treba za obavljanje funkcije u monetarnoj vlasti naučiti tokom mandatnog perioda. Ako treba, imenovaće savetnike koji će im, o državnom trošku, olakšati da brže „savladaju“ kompleksnu materiju iz oblasti formulisanja i sprovođenja monetarne politike“, smatra Đukić, koji je svojevremeno predlagao promenu  odrednica vezanih za NBS prilikom ustavnih promena kako bi se obezbedila veća efikasnost i nezavisnost centralne banke, ali kako tvrdim naišao je na zatvorena vrata kod vlasti.  

On ukazuje i na činjenicu da su srpski poreski obveznici platili više od 800 miliona evra za propast četiri banke u državnom vlasništvu od 2011. godine, ali da nije ustanovljena odgovornost centralne banke koja ima zadatak da nadgleda rad banaka i uvodi privremene mere kako bi sprečila štetu po državu i obezbedila stabilnost finansijskog sistema.

*Ovaj tekst preuzet je iz najnovijeg broja štampanog izdanja Nove ekonomije.