Usvojena uredba o balansnoj odgovornosti proizvođača struje

Uredba definiše kriterijume za utvrđivanje dobre prognoze proizvodnje električne energije, naknadu koja se plaća u slučaju ako proizvođač koji posluje u sistemu tržišne premije ne odradi dobru proizvodnju struje. Takođe, definišu se i trajanje i prestanak ugovora o preuzimanju balansne odgovornosti, uslovi i postupak zaključivanja ugovora.

Novom uredbom o preuzimanju balansne odgovornosti definišu se obaveze i prava garantovanog snabdevača i povlašćenog proizvođača struje koji posluju u sistemu tržišne premije.

Cilj je da se uredi tržište struje koja se proizvodi iz obnovljivih izvora energije koji su nestabilni jer zavise od vremenskih uslova.

Novom uredbom Vlade Srbije su određena prava i obaveze garantovanog snabdevača i povlašćenog proizvođača struje u sistemu tržišne premije.

Kako piše u uredbi, proizvođač ima pravo da prenese balansnu odgovornost na garantovanog snabdevača do isteka roka od šest meseci od dana spajanja tržišta ili isteka roka od 30 meseci od dana uspostavljanja organizovanog unutar-dnevnog tržišta.

Proizvođač koji prenese balansnu odgovornost na neku drugu odgovornu stranu, slobodno uređuje uzajamna prava i obaveze.

„Proizvođač je dužan da vrši dobro prognoziranje proizvodnje električne energije u skladu sa dobrom praksom prognoziranja. Dobra praksa prognoziranja je prognoza proizvodnje električne energije u obračunskom intervalu sa veštinom i pažnjom koje se osnovano očekuju od razumnog i kompetentnog proizvođača električne energije“, dodaje se u tekstu uredbe.

Dobru praksu prognoziranja utvrđuje nezavisni stručnjak kroz nezavisnu analizu prognoze proizvodnje elektrane proizvođača.

Ako nezavisna analiza prognoze pokaže da proizvođač nije ispunio nijedan kriterijum dobre prognoze, on je dužan da garantovanom snabdevaču plati dodatnu naknadu za svaki obračunski interval koja se obračunava množenjem 100 odsto cene električne energije na dan unapred-tržištu sa apsolutnim odstupanjem prognoze u MWh (megavat-časova).

U slučaju negativnog balansnog odstupanja, odnosno kada proizvođač proizvede manje električne energije od one koju prijavi garantovanom snabdevaču, proizvođač je dužan da isplati garantovanom snabdevaču razliku između prijavljene proizvodnje električne energije i ostvarene proizvodnje u MWh po ceni na dan-unapred tržištu za taj interval balansnog odstupanja.

Evropska unija: Rekordne cene struje i gasa u 2022. godini

U slučaju pozitivnog balansnog odstupanja proizvođača odnosno kada proizvođač proizvede više električne energije, garantovani snabdevač je dužan da isplati proizvođaču razliku između ostvarene proizvodnje i prijavljene proizvodnje električne energije u MWh po ceni na dan-unapred tržištu za taj interval balansnog odstupanja.

Ukoliko se cena na dan-unapred tržištu ne može utvrditi, plaća se razlika između prijavljene i ostvarene proizvodnje u MWh po prosečnoj ceni na dan-unapred tržištu za isti interval balansnog odstupanja u poslednjih deset uzastopnih dana, kada je cena na dan-unapred tržištu mogla biti utvrđena.

Proizvođač je dužan da podnese garantovanom snabdevaču zahtev za zaključivanje ugovora o preuzimanju balansne odgovornosti u roku od 30 dana od dana sticanja statusa privremenog povlašćenog proizvođača, a snabdevač je dužan da u roku od 30 dana od dana prijema zahteva pripremi ugovor o preuzimanju balansne odgovornosti.

Trajanje i prestanak ugovora o preuzimanju balansne odgovornosti regulišu se Modelom ugovora. Njim se određuju prava i obaveze između garantovanog snabdevača kao balansno odgovorne strane i Proizvođača električne energije iz obnovljivih izvora koji su u sistemu tržišne premije, koji je deo balansne grupe garantovanog snabdevača.

Ko ima monopol na tržištu struje u EU?