Češka prodaje bunkere koji su ih štitili od nacista

Bunkeri koji su sagrađeni kako bi nekadašnja Čehoslovačka sprečila napad nacista 1938. oglašeni su na prodaju po cenama koje se kreću između hiljadu i nekoliko desetina hiljada evra jer im preti rušenje, piše Dojče vele. Mali bunker „ropik“ koji se najviše nudi, na atraktivnim lokacijama poput vinogradskog Mikulova u Južnoj Moravskoj košta i do četiri puta više.

„Na našoj teritoriji registrovali smo 4.993 mala borbena bunkera iz predratnog perioda„, rekao je Petr Sikora iz Ministarstva odbrane Češke.

Neke od mogućnosti su da se oni predaju u ruke pokrajinama ili opštinama ili da se prodaju privatnim licima. S obzirom da ovi objekti više nemaju vojni značaj, skoro trećina bunkera je već promenila vlasnika.

Od 2000. godine češka vojska, koja je pravni naslednik Čehoslovačke, pronalazi rešenje za objekte koji su krajem 30-ih godina prošlog veka izgrađeni kako bi se formirala masivna mreža utvrđenja duž granice sa tadašnjom Nemačkom.

Vojska čuva samo nekoliko zgrada za svoje potrebe, poput skladišta gde uglavnom spadaju veća utvrđenja. Vojska želi da zadrži jedno od njih, jer se tu nalazi seizmička stanica za nadgledanje nuklearnih eksplozija.

Bunkeri se prodaju na javnim aukcijama, a konačna cena može da bude veća. Trenutna ponuda uključuje 22 objekta koji su bili deo nekadašnjih graničnih utvrđenja.

Neke od zgrada su već pretvorene u muzeje za koje vlada veliko interesovanje turista. Najposjećeniji objekat je artiljerijska tvrđava Hurka u severnom delu grada Kralikija u podnožju Sudetskih planina, blizu granice sa Poljskom.

Predstavnici udruženja koja brinu o spomenicima u toj oblasti tvrde da oni ljudi koji žele kupe bunkere, treba pre svega kupe zemljište oko njih, jer će na taj način rešiti imovinsko-pravna pitanja.

KRATAK ISTORIJAT

Linija odbrane nekadašnje Čehoslovačke u celini nije stavljena pod zaštitu kulturnog nasleđa.

Nekadašnja čehoslovačka utvrđenja nisu potpuno završena do septembra 1938. godine, kada je nemački Vermaht zauzeo granuična utvrđenja Čehoslovačke, ali su zajedno sa planinskim masivima predstavljala  važnu prepreku od koje su nacisti strahovali.

Iako je vlada u Pragu mobilisala 1,1 milion vojnika koji su bili spremni za borbu, tadašnji britanski premijer Nevil Čemberlen i njegov francuski kolega Eduard Daladije potpisali su takozvani Minhenski sporazum sa Adolfom Hitlerom 29. septembra 1938.

Prema tom sporazumu je Čehoslovačka bila u obavezi da skoro celo granično područje sa Nemačkom, koje je u to vreme većinski bilo naseljeno Nemcima, ustupi Trećem rajhu.

Tako su sva čehoslovačka granična utvrđenja pala u ruke nacista, pa je država ostala vojno nemoćna. To je nacistima u martu sledeće godine znatno olakšalo okupaciju ostatka zemlje.

Utvrđenja su kasnije služila nemačkim okupatorima u proleće 1945. kao odbrana od vojske Sovjetskog Saveza. Okršaji koji su se odigrali na tim utvrđenjima znatno su usporili napredovanje Crvene armije i koštali su ih hiljade života.