Dve trećine računa za komunalije nije naplaćeno

Nenaplaćena potraživanja po osnovu komunalnih usluga (snabdevanje vodom za piće i odvoz komunalnog otpada) su 31. decembar 2022. godine iznosila su 42,4 milijarde dinara (oko 361,8 miliona evra). Rast potraživanja u 2022. godini u odnosu na 2021. godinu zabeležen je kod oko 69 odsto javnih preduzeća, u ukupnom iznosu od 2,5 milijardi dinara (oko 21,3 miliona evra), dok je u periodu 2020-2022. godine direktan otpis potraživanja dostigao 1,4 milijarde dinara (11,9 miliona evra), vidi se iz izveštaja Državne revizorske institucije. 

U 2022. godini, Javno komunalna preduzeća su fakturisala usluge u iznosu 64,3 milijarde dinara, pa tako posmatrajući nenaplaćena potraživanja (42,4 milijarde dinara) u odnosu na ukupno fakturisane usluge u 2022. godini za ove delatnosti vidi se da nenaplaćane potraživanja iznose 66 odsto fakturisanih usluga.

Od nenaplaćenih potraživanja, 26,8 milijardi se odnosilo na potraživanja od fizičkih lica, a 15,6 milijardi dinara na pravna lica.

Uzimajući u obzir kratak rok zastarelosti potraživanja, postoji rizik da značajan iznos potraživanja javnih preduzeća postane nenaplativ, ili već jeste, navodi DRI.

Podaci se odnose na informacije dostavljene od strane svih javnih preduzeća u delatnostima –  snabdevanje vodom za piće i odvođenje otpadnih voda i sakupljanje i odvoz komunalnog otpada nezavisno od načina na koji naplaćuju svoje usluge. Podaci su prikupljeni na osnovu upitnika koji su upućeni  javnim preduzećima koja pružaju navedene usluge u fazi planiranja revizije. 

Osnovne (esencijalne) komunalne usluge koje se pružaju krajnjim korisnicima su snabdevanje vodom za piće i odvođenje otpadnih voda, snabdevanje toplotnom energijom i sakupljanje i odvoz komunalnog otpada.

Javna preduzeća naplatu komunalnih usluga obavljaju samostalno ili putem objedinjene naplate, dok ima i onih koja kombinuju ova dva načina.

Nakon dobijanja odgovora na postavljena pitanja u upitniku, u analizu su uključena sva preduzeća, dok su kasnije za izbor pojedinačnih subjekata revizije, a polazeći od teme revizije, izostavljena preduzeća koja su se izjasnila da svoje usluge naplaćuju putem objedinjene naplate, zato što te poslove za njih vrši drugo preduzeće.

Komunalne delatnosti kod kojih se krajnji korisnik može utvrditi, prevashodno se finansiraju iz cena komunalnih usluga.

Od cena, kao osnovnog izvora finansiranja komunalnih delatnosti, odnosno od naplate komunalnih usluga, direktno zavisi, ne samo kvalitet usluga, već i održivost komunalnih sistema na duži rok.

Efikasna naplata potraživanja od komunalnih usluga je preduslov za obezbeđenje dovoljnih sredstava za obavljanje i razvoj komunalnih delatnosti čije usluge su od značaja za ostvarenje životnih potreba stanovništva.

Javna preduzeća koja pružaju komunalne usluge korisnicima preduzimala su mere i aktivnosti u cilju naplate potraživanja, ali ne sve raspoložive mere, ne u istom obimu i ne na sistematičan način, jer ne raspolažu ažurnim i potpunim evidencijama o korisnicima usluga niti su internim aktom uredila postupak naplate potraživanja, navodi DRI u izveštaju.

„Posledica ovakvog postupanja u dužem vremenskom periodu su značajni iznosi potraživanja u poslovnim knjigama preduzeća koja su teško naplativa“.

Beograd nije izgradio nijedan od pet planiranih prečišćivača voda