Ko su potencijalni kupci korporativnih obveznica

Analitičari: Ivan Stamenković i Nikola Vučković

Korporativnim obveznicama do sada je oko 35 preduzeća u Srbiji pokušalo da prikupi sredstva za finansiranje svojih projekata. Emisije su bile manje ili više uspešne. Prema podacima Centralnog registra HoV, emisijama obveznica prikupljeno je oko 1,3 milijarde RSD, prosečna kamatna stopa koju su preduzeća izdavaoci obveznica plaćali investitorima je oko 7% i prosečan rok emisije je oko godinu dana.

Regulisanje tržišta HoV u Srbiji

Zakon koji definiše i uređuje tržište hartija od vrednosti u Republici Srbiji i koji, između ostalog, utvrđuje poslovanje sa dužničkim HoV je Zakon o tržištu kapitala. 

Dužničke hartije od vrednosti su obveznice i drugi prenosivi sekjuritizovani instrumenti duga, izuzimajući hartije od vrednosti koje su ekvivalenti akcijama društava ili koje, ukoliko se konvertuju ili ukoliko se ostvaruju prava koja iz njih proizilaze, daju pravo sticanja akcija ili hartija od vrednosti ekvivalentnim akcijama.

Regulisano tržište je multilateralni sistem koji organizuje, omogućava i olakšava spajanje interesa trećih lica za kupovinu i prodaju finansijskih instrumenata u skladu sa njegovim obavezujućim.

PROČITAJTE JOŠ: Obveznice kao izvor finansiranja preduzeća

OTC tržište je sekundarno tržište za trgovanje finansijskim instrumentima koje ne mora da ima organizatora tržišta i čiji sistem trgovanja, podrazumeva pregovaranje između prodavca i kupca finansijskih instrumenata u cilju zaključenja transakcije.

Prema Zakonu, dužnička hartija od vrednosti na osnovu koje imalac od izdavaoca ima pravo da zahteva isplatu glavnice i mogućih kamata, mora imati i sledeće elemente, kada je to primenljivo:

1. nominalni iznos na koji glasi, iznos glavnice;

2. podatke o kamatnoj stopi i podatke o načinu i rokovima obračuna kamate, ako imalac ima pravo na isplatu kamate;

3. podatke o dospeću obaveza izdavaoca iz hartije od vrednosti;

4. ako izdavalac ima pravo prevremenog otkupa:

– podatke o otkupnoj vrednosti za koju može ostvariti to pravo ili način određivanja otkupne vrednosti;

– druge uslove za ostvarenje tog prava;

5. podatke o danu za koji se vezuje pravo na isplatu glavnice ili kamate

Prema Zakonu dužničke hartije od vrednosti koje izdaju domaći i strani izdavaoci mogu biti izražene u dinarima i u stranoj valuti.

Investicioni potencijal za ulaganje u korporativne obveznice

Investicioni potencijal za investiranje u korporativne obveznice definisan je odlukama Narodne banke Srbije i Komisije za hartije od vrednosti koje se odnose na ograničenja i uslove plasmana sredstava profesionalnih investitora u dužničke hartije od vrednosti pravnih lica. 

Odluke se odnose na osiguravajuća društva, društva za upravljanje dobrovoljnim penzionim fondovima, društva za upravljanje investicionim fondovima i banke. Na osnovu navedenih odluka i trenutnog stanja imovine i kapitala profesionalnih investitora prikazaćemo vam raspoloživa sredstva za ulaganje u korporativne obveznice.

Tehničke rezerve na dan 31.10.2018. godine iznosile su 1,485 miliona EUR. Očekivano učešće osiguravajućih kompanija u emisijama korporativnih obveznica nije veliko i pored velikog finansijskog potencijala, svega oko 10%. 

Imovina fondova na dana 31.12.2018. godine iznosila je 340 miliona EUR. Kao god osiguravajućih društava i kod penzionih fondova očekivano učešće investiranja u korporativne obveznice je malo. 

Možemo videti da otvoreni investicioni fondovi imaju veće mogućnosti za ulaganje u korporativne obveznice nego osiguravajuća društva i penzioni fondovi u smislu zakonskih ograničenja. 

Međutim, imaju znatno manja sredstva za investiranje. Ukupna imovina pod upravom svih otvorenih fondova iznosila je cca 277 miliona EUR. 

Ukupan kapital banaka na dan 31.10.2018. godine iznosio je 681,6 milijardi dinara što po srednjem kursu NBS (kurs 118,32) na taj dan iznosi 5,8 milijardi EUR. Banke imaju najveći potencijal za investiranje u korporativne obveznice. Svojim sredstvima mogu ispratiti gotovo svaku eventualnu emisiju i finansirati gotovo svaki projekat.