Žene u Srbiji u većem riziku od siromaštva nego muškarci

Žene u Srbiji su u odnosu na muškarce u većem procentu izložene rizicima od siromaštva. Ovaj rodni jaz se povećava sa starošću, pa je veći među starijim stanovništvom (iznosi 4,6 procentnih poena) nego što je prisutan u ukupnom stanovništvu (iznosi 1,4 procentna poena).

Prema popisu stanovništva iz 2022. godine, u Srbiji je bilo 1.468.855 osoba starosti 65 i više godina, a starije stanovništvo je učestvovalo u ukupnom stanovništvu sa 22,1 odsto, pokazuju podaci Republičkog zavoda za statistiku (RZS).

U publikaciji „Ne izdvajaj nikoga iz razvoja“ RZS je naveo da zbog dužeg očekivanog trajanja života, žene predstavljaju većinu starijeg stanovništva i one u Srbiji čine 56,9 odsto ukupnog starijeg stanovništva.

Koeficijent zavisnosti, odnosno koliko je neka kategorija stanovništva funkcionalna, povećan je sa 46,3 u 2011. godini na 57,3 u 2022. godini, pri čemu je taj koeficijent znatno veći za stanovništvo koje živi u seoskim (ostalim) naseljima (61,0) nego u gradskim (55,2).

Srbija inače spada u zemlje sa većim udelom starijeg stanovništva u Evropi. Veći udeo starijeg stanovništva od Srbije beleže Grčka (22,7 odsto), Hrvatska (22,5 odsto), Italija (23,8 odsto) i Portugalija (23,7 odsto).

Starije stanovništvo u Srbiji je izloženo i rastućim rizicima od finansijskog siromaštva u periodu 2017–2022. godine. Isti trend beleži se i na teritoriji Evropske unije (EU), s tim da je starije stanovništvo u Srbiji kontinuirano u većem procentu izloženo rizicima od finansijskog siromaštva. U Srbiji je ta stopa 22,6 dok je u EU 17,3 odsto.

Rodni jaz u penzijama za starije stanovništvo (65–74 godine) iznosio je u 2022. godini 13,7 odsto i bio je niži od prosečnog rodnog jaza u penzijama u EU-27 gde je iznosio 25,2.

Kakvo je zdravlje starijeg stanovništva?

Zdravlje se sastarošću pogoršava, pa je među starijim stanovništvom daleko manje onih koji svoje zdravstveno stanje ocenjuju kao dobro ili vrlo dobro, nego među stanovništvom koje je mlađe od 65 godina.

Takođe, starije osobe u Srbiji ocenjuju svoje zdravstveno stanje znatno lošije nego njihovi vršnjaci koji žive u EU.

Istovremeno stariji u Srbiji, u odnosu na mlađe stanovništvo, imaju lošiji pristup zdravstvenoj zaštiti.

Podaci koje je RZS izneo u publikaciji pokazuju da je korišćenje digitalnih tehnologija izrazito nisko među starijim stanovništvom što može ograničiti njihov pristup uslugama javne administracije, socijalnim uslugama, ali i opštem informisanju i povezivanju sa drugima.

Tako, tek svaka deseta starija osoba je u toku prethodne godine koristila internet za pristup informacijama na veb stranama državne uprave, a tek svaka dvadeseta je podnosila neki zahtev preko interneta.

Prosečna penzija dovoljna za minimalnu potrošačku korpu, ali onu iz 2019. godine