Opštinama svake godine sve manje novca za socijalnu zaštitu

Iznos sredstava za namenske transfere u socijalnoj zaštiti se iz godine u godinu smanjuje. U 2021. godini opredeljeno je 26 odsto manje novca u odnosu na 2019. godinu, piše u izveštaju Državne revizorske institucije (DRI).

U odnosu na 2019, 2021. godine opredeljeno je 196 miliona dinara manje za ove potrebe.

Osim manje količine novca koje su lokalne samouprave dobijale od države za usluge socijalne zaštite, nije bilo ni dovoljno kontrole trošenja ovih sredstava.

Zbog toga DRI ocenjuje da se usluge socijalne zaštite nisu dovoljno razvijale zbog nedovoljne kontrole i efikasnosti trošenja novca od namenskih transfera, koji su za tri godine dostigli iznos od 1,9 milijardi dinara.

Ukupan iznos namenskih transfera za socijalnu zaštitu je u 2019. godini iznosio 752 miliona dinara, u 2020. godini 605 miliona dinara, a u 2021. godine 556 miliona dinara.

Državna revizorska institucije je objavila izveštaj „Efikasnost raspodele i korišćenja namenskih transfera u socijalnoj zaštiti“. Revizija obuhvata period od  1. januara 2019. godine do 31. decembra 2021.

DRI je u izveštaju upozorio da nije uspostavljen efikasan nadzor u oblasti namenskih transfera u socijalnoj zaštiti, da je trošenje delimično praćeno, što je dovelo do toga da pojedine samouprave ne vraćaju neutrošena sredstva u budžet.

Šta su namenski transferi u socijalnoj zaštiti?

Namenski transferi u socijalnoj zaštiti su mehanizam kojim se sa centralnog (republičkog) nivoa pruža finansijska podrška jedinicama lokalne samouprave za usluge socijalne zaštite. Cilj namenskih transfera je razvoj usluga socijalne zaštite na lokalnom nivou.

Zakon o socijalnoj zaštiti je propisao koje se usluge socijalne zaštite mogu finansirati namenskim transferima i to su, između ostalog, usluge socijalne zaštite koje finansiraju jedinice lokalne samouprave (u jedinicama lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti ispod republičkog proseka).

Dalje mogu se finansirati i usluge socijalne zaštite u jedinicama lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalaze ustanove za domski smeštaj u transformaciji, uključujući i troškove transformacije tih ustanova, kao i inovativne usluge i usluge socijalne zaštite od posebnog značaja za  Srbiju.

Socijalne karte: Kako državi da dokažeš da si siromašan?

Namenski transferi opredeljeni su za 144 jedinica lokalne samouprave u 2019. godini, odnosno po 146 lokalnih samouprava u 2020. i 2021. godini.

U  2019. godini 55 odsto jedinica lokalnih samouprava nije dostavilo izveštaje o utrošku namenskih sredstava, pa se ne može  pouzdano utvrditi koje usluge socijalne zaštite su finansirale namenskim transferima.  

DRI navodi i da ne postoji jedinstvena evidencija o vrstama usluga socijalne zaštite i broju njihovih korisnika finansiranih iz namenskih transfera.

Izveštavanje o utrošku namenskih sredstava se u 2020. godini značajno povećalo, a u 2021. godini sve jedinice su dostavile izveštaje. Najveći broj lokalnih samouprava je iz namenskih transfera finansirao dnevne usluge u zajednici, a u okviru toga pomoć u kući i ličnog pratioca.

Socijalnom kartom pokriveno skoro 900.000 građana

U budžet vraćeno više od 85 miliona

U periodu 2019 – 2021 lokalne samouprave su u republički budžet vratile 85,1 milion dinara neutrošenih sredstava od namenskig transfera.

Određen broj lokalnih samouprava je vršio povraćaj neutrošenih sredstava u tekućoj godini, a određeni broj neutrošena sredstva vraćao u narednoj godini.

Predstavnici Ministarstva su naveli da se kod povraćaja sredstava izvršenog u narednoj godini ne može tačno utvrditi na koji period se vraćena sredstva odnose, navodi se u izveštaju DRI.

Zbog nedostatka kontrolnih aktivnosti u praćenju trošenja namenskih transfera za usluge socijalne zaštite, Ministarstvo za rad nema podatke o iznosima utrošenih, vraćenih i nepotrošenih, a nevraćenih sredstava.

To stvara rizik od nesvrsishodnog trošenja namenskih transfera, navodi DRI.

Nema efikasnog nadzora nad trošenjem para

DRI je upozorio da nije uspostavljen efikasan nadzor u oblasti namenskih transfera u socijalnoj zaštiti, kao i da je izostala suštinska analiza prikupljenih podataka u vezi sa transferima.

Trošenje sredstava namenskih transfera u socijalnoj zaštiti je delimično praćeno, navodi DRI, zbog čega pojedine jedinice lokalne samouprave neutrošeni iznos namenskih transfera nisu vraćale u budžet republike.

Inovativne usluge u socijalnoj zaštiti nisu definisane, pa je izostao  njihov razvoj i finansiranje.

Da su blagovremeno preduzete aktivnosti na efikasnoj raspodeli i vršenju nadzora, namenski transferi (čiji je ukupan iznos za tri godine dostigao 1,9 milijardi dinara) bi više doprineli da se razvoju usluga socijalne zaštite.

„I dalje ne znamo kako funkcioniše Socijalna karta“