Džozef Pulicer: Uvek se moramo boriti protiv nepravde i korupcije

Začetnik „žute štampe“, osnivač Pulicerove nagrade, američki novinar mađarskog porekla Džozef Pulicer umro je na današnji dan 1911. godine.

Rođen je 10. aprila 1847. godine u mestu Mako, u Mađarsko, kao najstariji sin mađarskog Jevreja Filipa. Njegov otac je bio uspešni i prosperitetni trgovac žitom, koji je umro kad je Džozef imao 11 godina. Nekoliko godina kasnije njegova majka se udala za Maksa Blaua, biznismena. 

Pulicer se obrazovao u privatnoj školi u Budimpešti. Nakon što su ga odbili austrijska vojska i Francuska legija stranaca zbog slabovidosti, 1864. godine kao 17-ogodišnjak emigrira  iz Mađarske u SAD, u Castle Garden bez imalo novca.

Radio kao utovarivač  brodova, sahranjivao žrtve kolere…

Tokom prvih godina boravka u SAD, Pulicer je prihvatao razne poslove da bi se izdržavao, stoga je radio kao utovarivač brodova u Sent Luisu, konobar, a čak je jedno vreme i sahranjivao žrtve kolere na ostrvu Arsenal. 

Njegov prvi posao kao reporter bio je za publikaciju koja se izdavala na nemačkom jeziku, Vestlih Post, što mu je odgovaralo jer je uporedo sa mađarskim i francuskim jezikom tečno govorio nemački jezik, dok engleski još nije u potpunosti savladao. 

Bio je rođeni reporter

„Bio je rođeni reporter“, rekao je za njega jedan od njegovih kolega kasnije. 

Tokom 60-ih godina 19. veka kratkotrajno se bavio politikom, bio član Republikanske partije i član skupštine Misurija, i studirao pravo, a 1872. godine kupuje Vestlih Post, u kom je dobio prvi novinarski posao, za 3.000 dolara. 

Pulicer se seli u Vašington 1874. godine, gde započinje karijeru kao dopisnik za njujoršku publikaciju Njujork San.

Otkupljivao  novine i unapređivao ih

Oženio se 1877. godine sa Kejt Dejvis, nećakom Džefersona Dejvisa, američkog vojskovođe, političara, i državnika. Godine 1878. kupio je i Sent Luis Dispeč koji je udružio sa Vestlih Post-om i koji i danas važi za jednu od najvažnijih publikacija u Sent Luisu.

1883. godine otkupio je Njujork Vorld što je izazvalo njegovo zainteresovanje za obrađivanje tematike koja se ticala skandala i senzacija, nakon što je uvideo da ta tematika privlači interesovanje javnosti i uvećava tiraž.

Godine 1887. u svoje novinarske redove regrutuje Neli Blaja, čuvenog istraživačkog novinara. 

Kako je nastao termin žuta štampa 

Godine 1895. Njujork Vorld predstavlja izuzetno popularnog Yellow Kida, autora Ričarda F. Outkolta. Yellow Kid bio je prvi strip štampan u boji. Pod vođstvom Pulicera tiraž je s 15.000 primeraka porastao na 600.000 što ga je učinilo najvećim štampanim izdanjem u zemlji. Upravo termin „žuta štampa“  – oblik novinarstva koga karakteriše nastojanje da se publici umesto detaljnih i objektivnih daju „atraktivne“ informacije – poreklo vodi od Yellow Kid-a, odnosno Žutog dečaka. 

Pulicerovu povezanost sa takozvanom žutom štampom utvrdilo je i rivalstvo sa vlasnikom Njujork Žurnala, Vilijemom Herstom, koje je kulminiralo pre i tokom izveštavanja o Špansko-američkom ratu 1895. godine.

Otvorio prvu školu novinarstva

Pulicer je takođe imao i ambiciju da otvori prvu školu novinarstva u svetu, međutim kada je 1892. godine predložio tu ideju Kolumbija univerzitetu, oni su ga odbili. Smenom direktora, škola novinarstva na Kolumbiji otvara se 1912. godine, godinu dana nakon Pulicerove smrti, uz donaciju zaveštanu u njegovom testamentu. U to vreme univerzitet u Misuriju je imao već školu novinarstva, međutim ona na Kolumbija univerzitetu postala je jedna od najcenjenijih novinarskih škola u svetu.

Kako je nastala Pulicerova nagrada

Prva Pulicerova nagrada dodeljena je za novinarstvo, 4. juna 1917. godine.

Pulicer je osnovao fond iz kog se dodeljuju nagrade u 21 kategoriji. Pulicerove nagrade mogu dobiti samo državljani Amerike i to u oblastima kao što su: američka istorija, karikatirua, poezija, drama, roman, novinarstvo, muzika.

Pred odlazak u penziju izjavio je:

„Ubeđen sam da moj odlazak u penziju neće uticati na moje ili temeljne principe mojih redakcija: Uvek se boriti za napredak i reforme, ne podnositi nepravdu ili korupciju, uvek se boriti protiv demagoga na svim stranama, ne pripadati nijednoj političkoj stranci, uvek se protiviti privilegovanoj kasti i pljačkašima javnosti, ostati posvećen javnim interesima, uvek biti drastično nezavisan!“.