Kosovski mediji: Studija izvodljivosti za Gazivode očekuje se narednih meseci

U narednim mesecima biće intenziviran rad američkih stručnjaka na studiji izvodljivosti za jezero Gazivode, a u okviru sporazuma koji je 4. septembra potpisanu u Vašingtonu, izjavio je kosovski ministar ekonomije i životnse sredine Bljerim Kući, prenosi portal Kossev.info.

Navodi se da je to postalo poznato nakon Kućijevog sastanka sa zamenikom pomoćnika sekretara za energetiku američkog Stejt departmenta, Metjuom Zaisom, a tema je, pored ostalog bila i energetska sigurnost na Kosovu.

„Obe strane će se složiti da sarađuju sa Ministarstvom energetike SAD i drugim odgovarajućim pravnim licima američke vlade na studiji izvodljivosti za potrebe deljenja jezera Gazivode kao pouzdanog snabdevanja vodom i energijom“, piše u dokumentu koji su potpisali Srbija i Kosovo.

Značaj veštačkog jezera Gazivode koje deli administrativna linija između Srbije i Kosova, veliki je za obe strane, jer ono predstavlja izvor vode za piće i električne energije.

Ono što u sporazumu neki stručnjaci vide kao preoblematično je što nigde ne piše da će Srbija imati pravo na deo profita koji ostvaruje Vodoprivredno preduzeće „Ibar – Lepenac“ pod ingerencijom Prištine.

Neke opštine sa većinskim srpskim stanovništvom na severu Kosova već se snabdevaju vodom iz Gazivoda i dobijaju struju iz istoimene hidroelektrane.

Ljubiša Mijačić, stručnjak za resurse iz životne sredine izjavio je nedavno za za RTS da je jedino pravo rešenje da dođe do podele proizvodnje i distribucije gde bi Beogad apsolutno kontrolisao proizvodnju, a Priština distribuciju.

Hidroelektrana „Gazivode“ još je u vlasništvu EPS-a i postavlja se pitanje da li novi sporazum to i dalje garantuje.

Srbija je inače već osnovala preduzeća za naplatu i distribuciju struje na Kosovu, EPS Trgovina i Elektrosever, navodi se u publikaciji „Energetika od kočnice do rešenja u dijalogu između Beograda i Prištine“.

EPS je do sada četiri puta predavao dokumentaciju za registraciju tih kompanija, ali je Priština to odbijala.

U toj publikaciji koja je inače urađena u okviru projekta „Nacionalni konvent o Evropskoj uniji 2018/19“, navode se tri moguća scenarija za podelu jezera Gazivode.

Veštačko jezero Gazivode nastalo je 1977, a kredit od 45 miliona dolara kojim je izgrađena brana, nakon raspada SFRJ, nastavila je da otplaćuje Srbija.

U Srbiji se nalazi petina jezera, a veći deo na teritoriji opštine Zubin Potok na Kosovu.