Obeležava se Svetski dan močvarnih područja

Širom sveta danas se obeležava Svetski dan močvarnih područja, a Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije je tom prilikom saopštilo da je ugroženo tresetište na Pešterskoj visoravni, koje se iskopava i upotrebljava za saksije i plastenike.

Svetski dan močvarnih područja proglašeno je Ramsarskom konvencijom, dokument čiji je cilj da se močvarama širom sveta obezbedi zaštita voda i biološke raznovrsnosti.

Društvo za zaštitu i proučavanje ptica ocenjuje da se ta konvencija u Srbiji ne poštuje u potpunosti, iako je ratifikovana još za vreme bivše Jugoslavije. 

„Zabrinjava nas i plaši nemar koji pokazujemo prema jedinstvenom biseru prirode, Pešterskom polju i tresavama koje se na njemu nalaze. Neobnovljiv prirodni resurs završava u saksijama za cveće i plastenicima“, kaže Milan Ružić, direktor Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije.

Prema njegovim rečima, to se dešava zbog „nečijeg privatnog interesa“, a institucije čija je nadležnost da prate i sprečavaju uništavanje prirode i prirodnih resursa, nemo posmatraju taj problem. 

„Ukoliko se hitno ne preduzmu mere i zaustavi razorno delovanje na Pešterskom polju izgubićemo trasave, sve značajne biljne i životinjske vrste, a lokalno stanovništvo pijaću vodu i pašnjake od kojih žive“, naglasio je Ružić.

Ramsarska konvencija usvojena je 2. februara 1971. godine u Iranskom gradu Ramsaru, a tadašnja SFR Jugoslavija 1977. godine donela je Uredbu o ratifikaciji Konvencije o močvarama koje su od međunarodnog značaja, naročito zbog zaštite ptičijih staništa. 

Foto: Marko Šćiban/ Peštersko polje

Od 1977. godine do danas proglašeno je ukupno 11 Ramsarskih područja, među kojima su Peštersko polje, Gornje Podunavlje Koviljsko-petrovaradinski rit, Labudovo okno, Ludaško jezero, Obedska bara, Slano kopovo, Stari Begej – Carska bara, Vlasina, Zasavica i Đerdap.

U saopštenju se napominje da ljudi na zemlji trenutno koriste znatno više vode nego što priroda može da obnovi, uništavaju se ekosistemi u kojima voda i čitav život zavise od postojanja močvara. 

„Očuvanje tresava na Pešterskom polju nije značajno samo za raznovrsni biljni i životinjski svet koji nastanjuje ovaj vrlo redak tip staništa, već je važno i zbog opstanka ljudi koji žive u ovom delu Srbije“, poručuju iz Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije. 

Objašnjavaju da tresave deluju kao sunđer i zadržavaju vodu u površinskom zemljištu na bezvodnom kraškom terenu, filtriraju vodu i obezbeđuju izdašnost pešterskih bunara i izvora, a time i čiste pitke vode.

Napominju da je na Pešterskom polju do sada je zabeleženo 360 vrsta biljaka, 215 vrsta ptica, 122 vrste dnevnih leptira, zbog čega je ono dobilo status Specijalnog rezervata prirode. 

Pored statusa Ramsarskog vlažnog staništa od međunarodnog značaja (Ramsar Site) ovo područje uživa i druge međunarodne statuse kao što su Emerald područja (Emerald Network Site), međunarodno značajnog staništa biljaka (Important Plants Area), odabranog područja za dnevne leptire (Prime Butterfly Area) i značajnog područja za ptice (Important Bird Area).

Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije apelovalo je na naležne državne institucije, Ministarstvo zaštite životne sredine, Zavod za zaštitu prirode Srbije, Inspekciju za zaštitu životne sredine, Ministarstvo rudarsta i energetike i lokalnu samoupravu opštine Sjenica da spreče dalju eksploataciju i uništavanje treseta na Pešterskom polju.