Pepeo za spas od poplava

Neadekvatna infrastruktura i jake kiše usled klimatskih promena izazivaju sve češće poplave u gradovima. Vladana Rajaković-Ognjanović sa Građevinskog fakulteta u Beogradu ima rešenje: materijal za popločavanja koji se pravi od pepela, proizvodimo u ogromnim količinama, navodi se u autorskom tekstu za portal Klima101.rs.

Dok se na jačinu kiša ne može (direktno) uticati, može se uticati na urbani razvoj.

Ubrzani urbani razvoj i izgradnja novih stambenih naselja u gradovima najčešće nisu praćena i adekvatnim razvojem infrastrukture koja treba da prihvati atmosferske otpadne vode, odnosno kišne vode koje padnu na asfalt. To nije problem samo u Srbiji već i u svetu.

U okviru projekta „0-Waste-Water“ koji finansira Fond za nauku Srbije Rajaković-Ognjanović i njen tim razvili su tehnološko rešenje za navedeni problem: u pitanju je poseban porozni materijal za popločavanje koji se pravi od – industrijskog otpada.

Srpske termoelektrane u toku godine proizvedu 7,5 miliona tona pepela

Postoji veliki broj otpadnih materijala koji se mogu ponovo koristiti, naravno uz adekvatnu obradu.

Za građevinsku industriju najvažniji je upravo industrijski otpad (primarno otpad koji nastaje u rudarstvu i energetici), koji se sistemski može naknadno obraditi i ponovo koristiti. To su otpadna šljaka, zgura, metali, staklo, mulj…

Jedan od najvažnijih, a nedovoljno iskorišćenih otpadnih materijala je pepeo. Pepeo je otpad kojeg ima u ogromnim količinama, a jednostavnim postupcima može se prevesti u koristan resurs.

U Srbiji, u termoenergetskom sektoru, termoelektrane koriste ugalj. U toku jedne godine proizvede se oko 7,5 miliona tona letećeg pepela, a kako navodi izveštaj „Upravljanje industrijskim otpadom“ Državne revizorske inspekcije, to čini oko 80 odsto ukupnog industrijskog otpada.

Prema istom izvoru, na pepelištima termoelektrana Elektroprivrede Srbije (EPS) nataloženo je 200 miliona tona pepela, čija je vrednost kao proizvodne sirovine procenjena na milijardu evra, a proizvodnja pepela po glavi stanovnika svrstava Srbiju u sam svetski vrh.

Koristi od pepela

Uredbom republičke vlade iz 2015. dozvoljava se upotreba pepela u građevinarstvu za objekte javne namene, pre svega za puteve. Uredbom nije obuhvaćena građevinska galanterija kao što su elementi za trotoare, parkinge, igrališta.

Međutim, u putogradnji se pepeo koristi sporadično, samo na ograničenim deonicama i u eksperimentalne svrhe. Da bi se favorizovala primena obrađenih otpadnih materijala u građevinarstvu neophodno je proširiti Uredbu.

Poseban efekat Uredbe trebalo je da podstakne aktivnosti vezane za obradu pepela finansijskim olakšicama: za svaku plasiranu tonu pepela predviđeno je oslobođanje od plaćanja ekološke takse.

Prema podacima u studiji „Cirkularna ekonomija kao šansa za razvoj Srbije“ koju je podržao OEBS, deponije pepela u našoj zemlji zauzimaju 1.400 hektara plodne zemlje, a sam EPS za održavanje deponija i deponovanje pepela izdvaja 50 miliona evra godišnje. U znaku zelene agende, EPS, kao najveći proizvođač pepela je čak pokrenuo akciju doniranja pepela građevinskim preduzećima i cementarama.

Porozne ploče istovremeno upijaju, ali i filtriraju i prečišćuju kišnicu

Naime, porozne površine mogu da sprovedu kišnicu i smanje količinu vode koja ide u kanalizacionu infrastrukturu, a propusni betonski trotoari rade i kao filteri koji uklanjaju zagađujuće materije iz površinskog oticaja i na taj način prečišćavaju atmosferske vode.

Odgovarajućom upotrebom pepela u građevinarstvu može se uštedeti od 30 do 80 odsto materijala kao što su pesak, kamen, šljunak i zemlja.
Na propustljivost utiče fizička struktura materijala, pre svega poroznost materijala. Vezivanje štetnih materija zasniva se na hemijskoj reakciji štetnih jedinjenja i aktivnog hemijskog agensa ugrađenog u strukturu materijala.

Srbija za 50 godina: Leta će nam trajati šest meseci