Za Caričin grad kod Lebana jedan odsto budžeta ministarstva, otvaranje najavljeno u martu

Premijerka Ana Brnabić najavila je da se u martu ove godine očekuje otvaranje Centra za posetioce u arheološkom lokalitetu Caričin grad. U maju prošle godine, opština Lebane je raspisala tender za gradnju Centra za posetioce, iz kojeg se vidi da je procenjena vrednost radova 166,5 miliona dinara, što je više od budžeta za prezentaciju celog lokaliteta u tekućoj godini.

Ugovor je dodeljen grupi ponuđača koju čine Multitek elektronik d.o.o. iz Leskovca, Gaura do.o.o. iz Beograda, DHC inženjering d.o.o. iz Beograda, Sectron d.o.o. i Eurolux Co d.o.o. iz Beograda.

Na ovom lokalitetu iz 6. veka, trebalo bi da bude rekonstruisan vizitorski centar „Teodora“, kao i da se izgradi amfiteatar i veliki parking.

Iz tenderske dokumentacije koja je prošle godine objavljena, moglo se videti da je na ovom prostoru planirano rušenje stare i postavljanje nove terase ispred postojećeg objekta vizitorskog centra, kafe, infopult, konferencijska sala, izložbena sala, interaktivni sto sa object recognition funkcijom i zona virtuelne realnosti sa VR naočarima.

Konzervacija, restauracija i prezentacija arheološkog nalazišta Caričin Grad u opštini Lebane predviđena je budžetom Ministarstva kulture za ovu godinu u iznosu od 143,5 miliona dinara.

To je nešto više od jednog procenta ukupnog budžeta tog ministarstva.

U objavi na mreži X Brnabić je podsetila da je Centar za posetioce u Caričinom gradu jedan od projekata predviđenih programom „Srbija 2027- Skok u budućnost“ koji je nedavno predstavljen.

Brnabić je na svom zvaničnom X nalogu napisala da će do samog arheološkog lokaliteta voditi popločana staza, kao i da se sprema još „iznenađenja“ koje su „Lebane i čitav Jablanički okrug višestruko zaslužili“.

Plan detaljne regulacije arheološkog nalazišta donet je još 2017. godine, a u njemu se navodi da sam grad i njegova okolina obuhvataju ukupnu površinu od oko šest kilometara kvadratnih.

U planu detaljne regulacije navodi se da je Caričin Grad Prostornim planom Republike Srbije svrstan u prioritetno kulturno dobro i područje koje treba da uživa poseban tretman.

Područje kompleksa prirodno-kulturnog predela Caričin grad deli se na tri zone zaštite.

Jedna od njih je zona samog kulturnog dobra koja obuhvata utvrđeno urbano jezgro Akropolja, Gornjeg i Donjeg grada, sa neposrednim okruženjem između Svinjaričkog potoka ka zapadu, Caričinske reke na severoistoku i postojećeg državnog puta i seoskog puta na jugu.

Prostor ove zone trebalo bi da bude namenjen aktivnostima naučnog istraživanja, konzervacije i restauracije nalazišta, specijalne edukacije i turističke prezentacije nalazišta, sa organizovanim dnevnim posetama.

Prema podacima Menadžment plana arheološkog nalazišta Caričin grad, ostaci građevina vizantijskog grada su na različitim nivoima očuvanosti.

Tako da se, kako je navedeno u dokumentaciji, davno istražene i otkrivene građevinske strukture koje nisu konzervirane ili restaurirane obrušavaju a prekriva ih vegetacija.

Prilikom dosadašnjih istraživanja Caričinog grada, otkriveno je više od 400 metara kvadratnih mozaičkih podova koji su, kako se navodi u planu detaljen regulacije, prekriveni peskom i nedostupni za posetioce osim na malim oglednim površinama.

Konzervatorsko restauratorski radovi su tokom višedecenijskog istraživanja nalazišta obavljani u više navrata, najintezivnije tokom 50-ih, 70-ih i 80-ih godina 20. veka.

Nakon duge pauze, radovi na zaštiti fizičke strukture ovog arheološkog nalazišta se nastavljaju u periodu 2010-2012. godine, kada su izvršeni konzervatorsko restauratorski radovi na kulama i bedemima Akropolja.

U toku 2017. godine, na objektu krstionice izvršeni su konzervatorsko restauratorski radovi na mozaicima i podovima.

Počele pripreme da se u UNESCO listu svetske baštine uvrsti Caričin grad