Ribarstvo na Jadranskom moru ugroženo zbog klimatskih promena?

Jadran je slan kao nikad do sada, otkad se prati salinitet, pokazuju rezultati istraživanja hrvatskih i italijanskih naučnika, koji su objavljeni u uglednom časopisu Frontiers od Marine Science koji se bavi biologijom mora i voda, piše Novi list. Zajedno sa klimatskim promenama ta pojava mogla bi da dovede do kolapsa ribarstva, upozoravaju naučnici.

Kao jedan od glavnih razloga za porast slanoće navodi se skok temperature mora. To utiče i na dolazak ribljih vrsta koje nastanjuju toplija mora. Te vrste ulaze izulaze iz Crvenog mora u istočno Sredozemlje kroz Sueski kanal, pa strujama stižu do Jadranskog mora, kaže Ivica Vilibić Instituta Ruđer Bošković.

„Nagli porast saliniteta od 2017. godine delom je uzrokovan klimatskim promenama, a delom prirodnim promenama u cirkulaciji u Jonskom moru. U posljednjih desetak godina zabeležen je izuzetan porast saliniteta u istočnom Sredozemlju, pa su se te vodene mase počele prelivati u Jadran“, napominje Vilibić. 

Još 2017. godine, kada je u Južnom Jadranu i na Palagruškom pragu izmerena koncentracija veća od 39 promila soli u morskoj vodi. To je bilo prvi put da su izmerene tako visoke vrednosti u Jadranskom moru, koje su zahvatale površinski sloj mora do dubine od trideset metara.

Naučnici tvrde i da je za porast saliniteta „zaslužan“ manji dotok slatke vode iz reka koje se ulivaju u Jadran u periodu od godinu dana pre pojave visokih saliniteta, manja količina padavina i izražen dotok sunčeve energije na površinu mora tokom leta i rane jeseni, kada je vreme toplije, a manje vetrovito.

Podseća se i na pojavu invazivnih vrsta, poput rebraša, male životnjie nalik meduzi, koja se osamdesetih godina prošlog veka pojavila u Crnom moru. Ona je u stanju da se brzo širi i namnoži, pa je sitnoj planoj ribi skoro u potpunosti uništio riblji fond, a poasan je za srdele i inćun.

Rebraš je zadnjih godina uočen i u Jadranu, prvi put 2005. godine, u Tršćanskom zalivu. Ipak, kako se navodi, čini se da populaciju rebraša pod kontrolom drži vrsta meduze Beroe ovata, koja je njegov glavni predator.

Vilibić dodaje kako posledice povećanja saliniteta tek treba temeljnije istražiti. Kaže i da bi u kombinaciji sa zagrevanjem mora, posledice mogle da budu dalekosežne po jadranske vrste riba. Podseća da je sličnih pogubnih primera, već bilo.

Ovog leta u fokusu javnosti bila je pojava vatrenjače ili morskog pauna u Jadranskom moru, koja nema prirodnih predatora. To je tropska vrsta koju karakterišu neobično dugačke otrovne bodlje koje u slučaju uboda kod ljudi izazivaju snažan bol.

Vatrenjača je u Sredozemlje stigla iz Crvenog mora i ona ima poguban uticaj na manje ribe, rakove, glavonošce i druge morske organizme kojima se hrani. U američkoj saveznoj državi Florida vodi se cijela kampanja za izlov ove invazivne vrste, pod geslom „Eat them to beat them!“ („Jedite ih da bismo ih pobedili!“).