Beograd uvodi četiri zone gradskog prevoza

Grad Beograd odredio je četiri posebne zone gradskog prevoza pa će tako zona 1 ubuduće biti uže gradsko jezgro koje obuhvata teritoriju koja se graniči ulicama Žorža Кlemansoa, Džordža Vašingtona, 27. marta, Takovskom, Bulevarom kralja Aleksandra, Trgom Nikole Pašića, Terazijama, Кolarčevom, Vase Čarapića, Studentskim trgom, Uzun Mirkovom, kao i ulicama Pjarona de Modezira i Tadeuša Кošćuška na jugu i rekom Dunav (na severu).

Gradski prevoz u ovoj zoni, počev od 1. septembra 2027. godine, obavljaće se vozilima koja ispunjavaju najviše ekološke standarde, sa malom emisijom izduvnih gasova, u skladu sa EU direktivom 2019/1161 (koja se bavi čistim i energetski efikasnim vozilima za drumski transport), propisao je Grad.

Pored zone 1, za teritoriju Beograda utvđene su još tri posebne zone gradskog prevoza.

Novina je da je grad definisao i to da Gradsko saobraćajno preduzeće (GSP) obavlja linijski prevoz na linijama koje prolaze kroz zonu 1 (uže gradsko jezgro), a da može da obavlja i prevoz na linijama koje prolaz kroz zonu 2 i zonu 3, kao i na pojedinim „dijametralnim“ gradskim linijama.

Koje delove grada će da obuhvate Zona 2, Zona 3, Zona 4?

Zona 2 je šire gradsko jezgro i obuhvata teritoriju koja se graniči sa granicom zone užeg gradskog jezgra (delom) i ulicama: 27. marta, Starina Novak, Profesor Mihailo Đurić, Beogradska, Trg Slavija, Bulevar oslobođenja, Bulevar Franše d‘Eperea i rekom Savom (na zapadu).

Zona 3 (grad) obuhvata teritoriju koja se graniči sa delom granice zone šireg gradskog jezgra i rekom Dunav na severu, oivičene naseljima/ulicama: Višnjička banja, Višnjica, Draginje Adamović, Slanački put, zapadna strana groblja „Lešće“, Aleksandra Bugarskog, Кoste Nađa, Rudi Čajavec, Ljubiše Miodragovića, Nine Кirsanove, Mihaila Bulgakova, Matice srpske, Dolačka, Stevana Vargaša, Bajdina, Bulevar kralja Aleksandra, Ustanička, Vojislava Ilića, Stefana Prvovenčanog, petlja „Lasta”, trasa spoljnog magistralnog poluprstena (Svetozara Radojčića, Braće Jerković, Voždovački kružni put, Save Maškovića, Crnotravska), Bahtijara Vagabzade, Borska, Miška Кranjca, Pilota Mihaila Petrovića, Marička, Slavka Rodića, Кneževačka, Sedamnaestog oktobra, Oplenačka, Jedanaeste krajiške divizije, Ibarska magistrala, Trgovačka, Endija Vorhola, Mileve Marić Ajnštajn, Surčinska, Grčka, Norveška, Marka Čelebonovića, Balanička, Auto-put za Novi Sad (saobraćajnica T6), Ugrinovačka, Branka Pešić.

Zona 4 je šira zona grada, navodi se u odluci, ona obuhvata teritoriju koja se graniči granicom zone 3 i granicom 10 gradskih opština i opštinom Grocka u delu koji je obuhvaćen gradskim prevozom.

U odluci je propisano i da se gradski prevoz putnika obavlja vozilima koja ispunjavaju najviše ekološke standarde sa malom emisijom izduvnih gasova, u skladu sa EU direktivom 2019/1161, i to: u zoni užeg gradskog jezgra, počev od 1. septembra 2027, a u zoni šireg gradskog jezgra počev od 1. septembra 2033. godine. 

Dijemetralne i radijalne linije?

Grad je odredio i da linije koje opslužuju zone gradskog prevoza mogu biti dijametralne gradske linije koje povezuju naselja više različitih zona i radijalne gradske linije (tzv. potezne linije) koje povezuju zone 2 i 3 sa zonom 4, odnosno sa teritorijom gradskih opština: Palilula, Zvezdara, Grocka, Voždovac, Čukarica, Rakovica i Zemun i imaju pretežnu dužinu u zoni 4.

GSP obavlja prevoz na linijama u zoni 1, a može i na drugim linijama

Kako je propisano u odluci, javno komunalno preduzeće koje je osnovao grad za obavljanje linijskog prevoza (prim.aut GSP) obavlja linijski prevoz na linijama koje prolaze kroz zonu 1, odnoso uže gradsko jezgro, a može da obavlja i prevoz na linijama koje prolaz kroz zonu 2 i zonu 3, kao i na pojedinim dijametralnim gradskim linijama.

Pripadnost linije dijametralnim gradskim linijama (uspostavljene, izmenjene ili nove linije) određuje se prema pretežnoj dužini njene trase na teritoriji opština u vreme objavljivanja poziva za poveravanje linijskog prevoza ili u momentu uspostavljanja linije.

Grad je uveo mogućnost da, pored GSP-a,  i drugi prevoznici mogu obavljati prevoz u zoni 1, odnosno užem gradskom jezgru, a to u situacijama kada to ne može Javno komunalno preduzeće ili kada postoji interes za obavljanje komunalne delatnosti sa posebnim tipom vozila ili vozilom sa najvišim ekološkim standardima pre rokova koje je grad za to definisao (2027. i 2033. godina). 

Inače, poveravanje obavljanja linijskog prevoza privatnom prevozniku (osim za javno-komunalno preduzeće) obavljaće se sprovođenjem postupka javno-privatnog partnerstva, vidi se iz odluke.

Prevoznik sa kojim se zaključuje ugovor o poveravanju obavljanja prevoza na delu radijalnih, poteznih gradskih linija, po sprovedenom postupku, obavlja prevoz na poverenim linijama sa isključivim pravom obavljanja, a kada je to definisano u uslovima javno-privatnog partnerstva imaće pravo i da obavlja prevoz na delu gradskih opština sa javnim preduzećem, odnosno GSP-om.

„Nadležna organizaciona jedinica dužna je da pruži mogućnost obavljanja prevoza na novouspostavljenim linijama gradskog prevoza u zonama 2 i 3, javnom komunalnom preduzeću, pa prevozniku koji ima zaključen ugovor sa isključivim pravom obavljanja prevoza“, definisano je u odluci.

Predsednik Privremenog organa grada Beograda Aleksandar Šapić nedavno je izjavio da će neke od linija gradskog prevoza na potezima od „100“ do „700“ biti prepuštene privatnim prevoznicima, navodeći da je pooštrena kaznena politika i kontrola tih privatnika kojima je u prethodnom periodu izdat veliki broj kazni, prenela je agencija Beta.

„Šta briga nekog Beograđanina da li je autobus privatni ili nije. Mi smo procenili da, ukoliko privatnici žele da nastave da rade sa nama, moraju da ulože više sredstava i mi ćemo ih usloviti da moraju da kupe nove autobuse, jer zašto bi samo mi (Grad Beograd) kupovali nove“, rekao je Šapić novinarima tokom obilaska radova na rekonstrukciji Trga Nikole Pašića.

Prema njegovim rečima, GSP ima i problem jer nedostaju vozači, pa neki od njih rade i šest dana nedeljno, a prepuštanje dela linija privatnicima će to rasteretiti.

„GSP bi zadržao dobar deo linija, pre svega u centru, a čitav javni prevoz bi naravno funkcionisao bolje. Privatni prevoz bi funkcionisao bolje, dobili bi nove autobuse koji će biti uslovljeni, a sistem kontrole i sistem kažnjavanja i nadzora pojačavamo svakim danom. Mislim da je to dobar put u oporavak gradskog prevoza“, kazao je Šapić.